2022 yılının son aylarında ortaya çıktı Chat GPT.
Aslında Yapay Zeka’nın daha önce kullanıldığının hepimiz iyi kötü farkındaydık.
Siri bize cevap veriyordu.
Spotify dinlediğimiz şarkılara göre şarkı öneriyordu.
Google zaten uzun süredir bizi takip ediyordu.
Ne yaptık? Cookie lerle bizi tespit ediyor dedik, google oturumlarımızı kapatıp, hem telefonda, hem bilgisayarda hem de televizyonda bizi takip edemesin dedik.
Developerlar o kadar uyanık ki, belki de pazarlamacılar uyanık demeliyim.
Tüm yeni sitelere, platformlara üye olurken her seferinde email ve şifre belirlemenin bizi ne kadar yıldırdığını, şifreleri not etmenin zorluğunun hemen farkına vardılar.
Bir taraftan Facebook, bir taraftan Google yeni üye olduğumuz her yere güya bize kolaylık olsun diye 🙂 “İsterseniz Google ile girin, isterseniz Facebook hesabınızla girin” şeklinde sistemler önerdiler. Bu sistemleri de o platformlar hemen kendi sitelerine entegre ettiler.
Nasıl mı yaptılar? API denen bir sistem var. Kendi API’lerini çıkaran bu dev firmalar daha küçük firmalara bunu LOGIN kolaylığı, ya da ÜYE OLMA kolaylığı olarak sundular.
Peki ne oldu? Hem Facebook, hem Google ve bir de Apple bizi tam anlamıyla bir Sherlock Holmes edasıyla takip ettiler. Bizler ister elimizdeki telefonda, ister bilgisayarda her attığımız adımda izlenir hale geldik. Hem de seve seve yaptık bunu. Bir tıkla üye olabildik. Daha ne isterdik?
Peki bunu neden yaptılar?
DATAMIZI toplamak için.
İngilizcede bir süredir dolaşan bir deyiş var, hatta World Economic Forum’da söylendi diyorlar:
“DATA is the NEW CURRENCY” – “VERİ yeni PARA BİRİMİDİR.”
Bir deyiş daha söyleyeyim, bu da PAZARLAMA alanında sık söylenen bir sözdür. “Bir şey bedavaysa ürün sensin.”
Facebook, Google, Instagram, Youtube, Whatsapp çıktığından beri bedava. Bu sistemleri çalıştırmak için hem bayağı büyük bir server – sürücü hizmeti, hem de bir o kadar işgücü gerekli.
Bilmeyenlere hatırlatalım:
Genel anlamıyla Facebook yeni META nın platformları Facebook, Instagram ve Whatsapp.
Google ise Youtube‘a da sahip.
Peki iş modeli ne bu platformların? Reklam dediğinizi duyar gibiyim.
Evet, reklam doğru cevap ama daha büyük bir gelir kaynağı var ki o da DATA yani VERİ. Yani esas ürün bizim verilerimiz.
Hem de başından beri tüm datamızı, annemizi, arkadaşlarımızı, alışveriş yaptığımız yerleri, sevdiklerimizi, resimlerimizi, yazılarımızı, lokasyonumuzu, hatta sesimizi seve seve paylaşıyoruz.
Arada sırada Instagram’da yapılan challenge denilen minik olayları da çok seviyoruz: 10 sene önceki ve şimdiki sen, kızın ve sen gibi gibi.
Whatsapp da sesimizle dikte ederek mesaj yolluyoruz.
Aradığımız şeyleri bizi her yerde kovalamasından sıkılmadık mı?
Daha da ürküncü kendi aramızda konuştuğumuz konuların webde gezinirken karşımıza çıkması :).
“Bu telefonlar aklımızı mı okuyor?” diye düşündüğümüz olmuyor mu?
“Şimdi veri de nereden çıktı? Biz Yapay Zeka için bu yazıya gelmiştik.” diyebilirsiniz.
Açıklayayım:
“Veri olmadan Yapay Zeka olmaz.“
Yapay Zeka dediğimiz şey ne kadar çok veri o kadar çok genelleme yapabiliyor.
Bir örnek vermek gerekirse biz önce Yapay Zeka yaratmak için algoritmaya dataları veriyoruz. Sözgelimi iki ayağı, iki kolu ve yüzü olan milyonlarca insan resmini İNSAN olarak tanıtıyoruz. Nasıl mı yapıyoruz bunu, SEO dediğimiz Search Engine Optimization (Arama Motoru Optimizasyonu) ile tüm resimlere isim veriyoruz (elma yiyen kadın gibi) web sitelerine koyarken. Ya da Facebook ve Instagramda arkadaşlarımızı etiketliyoruz. Facebook bir süredir bize “Bu resim arkadaşınız Ayşe’ye ait olabilir mi?” diye soruyor. Korkutucu mu? Biraz. Facebook ve hatta Google bu şekilde Ayşe’yi, Bahar’ı, Yusuf’u tanıyor.
Dijital kimliğimiz, dijital ayak izimiz önemli diyoruz. Tüm bilgiyi veriyoruz.
2018 yılında Iphone’um çalınmıştı. Dataya ulaşarak hırsızı buldum. Ben bile yapabiliyorsam, dataya hakim olanların neler yaptığını varın siz düşünün. Buyrun o yazı; tık tık.
İşte tüm bu bilgilerle yapılabilenler son derece korkunçken, robotlar, Yapay Zeka ne zaman işimizi elimizden alacak derken; GELECEK GELDİ.
Chat GPT ile yazarlar, şairler, içerik üreticileri, ve araştırmacıların pabucu biraz dama atıldı. Günlerce, aylarca yapacakları pek çok şey bir iki akıllı soru ile sayfamızda.
Ben de bir süredir Char GPT 4 ü kullanıyorum. Tanıştırmamın zamanı geldi. Sizin için ona sordum:
YAPAY ZEKA, CHAT GPT NASIL ÇALIŞIR?
Cevap geldi:
Yapay Zeka Chat GPT (Generative Pre-trained Transformer), geniş bir dil modeli olan GPT-3.5 mimarisi tarafından eğitilmiş bir dil modelidir. Yapay Zeka Chat GPT, metin tabanlı bir konuşma ortamında kullanıcılarla etkileşim kurmak ve cevaplar üretmek için kullanılır.
Yapay Zeka Chat GPT’nin çalışma süreci aşağıdaki adımlardan oluşur:
- Eğitim: Yapay Zeka Chat GPT, büyük bir metin veri kümesi kullanılarak eğitilir. Bu veri kümesi, internetteki web sayfaları, kitaplar, makaleler ve diğer kaynaklardan elde edilen geniş bir dil verisi içerir. Eğitim süreci, modelin dil yapısını, kelime ilişkilerini ve dilin genel özelliklerini anlamasını sağlar. (işte tüm bu veri kümesini bizler, tüm insanlar sağladık Chat GPT’ye)
- Ön eğitim: Yapay Zeka Chat GPT, büyük miktarda metin verisi üzerinde “ön eğitim” adı verilen bir süreçle eğitilir. Bu süreçte, model, veri setindeki metinleri tahmin etmeye çalışarak dil yapısını öğrenir. Yapay Zeka Chat GPT’nin derin sinir ağı, metnin bağlamını anlamak ve akıcı ve anlamlı metinler üretebilmek için önceki kelimeleri kullanır. (Chat GPT ise dil öğrenen küçük bir çocuk gibi gelen metinlerdeki dil yapısını öğrendi, en çok ingilizce veri kümesi olduğu için de, en güzel ingilizce sorulara cevap verebiliyor.)
- İnce-ayar (Fine-tuning): Yapay Zeka Chat GPT, belirli bir uygulama alanında daha iyi performans göstermesi için “ince-ayar” adı verilen bir süreçle özelleştirilir. İnce-ayar sürecinde, model, belirli bir konuşma ortamında kullanıcıların sorularını anlamak ve uygun yanıtları üretmek için belirli bir veri seti ile eğitilir. (İnce-ayar denilen bir sistemle de akıllı cevaplar vermesi için yönlendirilen bir sistem bu)
- Etkileşim: Yapay Zeka Chat GPT, kullanıcılarla etkileşime girmek için kullanılır. Kullanıcı, metin tabanlı bir giriş yapar (soru veya ifade gibi) ve model, girişi analiz eder ve anlamaya çalışır. Ardından, model, öğrendiği bilgilere dayanarak uygun bir yanıt üretir. Yanıt genellikle doğal dilde ve mantıklı bir şekilde formüle edilir.
Yapay Zeka Chat GPT’nin çalışması, büyük bir metin veri kümesi üzerindeki dil desenlerini ve ilişkilerini öğrenmeye dayanır. Bu sayede, model çeşitli sorulara yanıt verebilir, önerilerde bulunabilir veya bir konuşma ortamında etkileşimde bulunabilir.
Tekrar sordum:
Chat GPT özellikleri ve avantajları nelerdir?
İşte cevap:
- Dil Çeşitliliği: Chat GPT, geniş bir dil veri kümesi üzerinde eğitildiği için çeşitli dillerde etkili bir şekilde çalışabilir. Birden çok dilde yazılmış metinleri anlama ve üretme yeteneği, farklı dil gruplarındaki kullanıcılar için avantaj sağlar.
- Doğal Dil İşleme: Chat GPT, doğal dil işleme yeteneklerine sahiptir. Karmaşık cümle yapılarını anlayabilir, semantik ilişkileri tanıyabilir ve metni anlamlı bir şekilde analiz edebilir. Bu, kullanıcıların doğal dilde sorular sormasını ve anlaşılabilir yanıtlar almasını sağlar.
- Uzun Metinlerin İşlenmesi: Chat GPT, metinlerin uzunluğu konusunda oldukça esnektir. Uzun metinlerin işlenmesi ve anlaşılması konusunda iyi bir performans sergiler. Bu, kullanıcıların daha detaylı ve kapsamlı sorular sormasına ve ayrıntılı yanıtlar almasına olanak tanır.
- Konuşma Akıcılığı: Chat GPT’nin eğitimi sırasında, büyük bir metin veri kümesi kullanıldığından, model akıcı ve anlaşılır metinler üretebilir. Yanıtlar doğal dilde ve mantıklı bir şekilde formüle edilir, böylece kullanıcılarla etkileşim sırasında daha iyi bir deneyim sağlar.
- Öğrenme Kabiliyeti: Chat GPT, etkileşimler yoluyla sürekli olarak öğrenme kabiliyetine sahiptir. Kullanıcıların geri bildirimleri ve düzeltmeleri, modelin gelecekteki yanıtlarını iyileştirmek için kullanılabilir. Böylece, kullanıcılarla etkileşimler devam ettikçe Chat GPT’nin performansı artar.
- Geniş Uygulama Alanı: Chat GPT, çeşitli uygulama alanlarında kullanılabilir. Müşteri hizmetleri, teknik destek, bilgi sağlama, yaratıcı yazı, dil öğrenme gibi birçok alanda kullanıcılarla etkileşime geçebilir. Bu, insan operatörlerin yükünü hafifletebilir ve kullanıcılara hızlı ve etkili bir şekilde destek sağlayabilir.
Ancak, Chat GPT’nin bazı sınırlamaları da vardır. Örneğin, yanıtlarının tam doğruluğu garanti edilemez ve yanlış veya yanıltıcı bilgiler üretebilir. Ayrıca, ahlaki veya etik konular gibi hassas konularda dikkatli olunmalı ve insan denetimi gerektirebilir.
Devam ettim:
Chat GPT’nin sınırları nelerdir? Neleri yapamaz?
Chat GPT’nin bazı sınırları şunlardır:
- Bilgi Güncelliği: Chat GPT, eğitim verilerinin kesit aldığı tarih itibarıyla bilgilere sahiptir. Modelin bilgi kaynağı olan veri kümesi, sonraki olayları veya güncel gelişmeleri içermeyebilir. Bu nedenle, güncel olaylarla ilgili en son bilgilere veya gelişmelere sahip olma konusunda sınırlıdır.
- Yanlış veya Yanıltıcı Bilgiler: Chat GPT, eğitim verilerinden öğrendiği bilgilere dayanarak yanıtlar üretir. Ancak, bu bilgilerin doğruluğu garanti edilemez. Eğitim verilerinde hatalar, yanlış anlaşılmalar veya yanıltıcı bilgiler bulunabilir. Bu nedenle, modelin yanıtlarının her zaman doğru veya güvenilir olmadığını unutmamak önemlidir.
- Eleştirel Değerlendirme Yeteneği: Chat GPT, içerik veya yanıtların eleştirel bir değerlendirmesini yapma yeteneğine sahip değildir. Yani, model, doğru veya yanlış, etik veya ahlaki açıdan kabul edilebilir veya doğru olmayan bilgileri ayırt etme yeteneğine sahip değildir. Bu nedenle, kullanıcıların yanıtları bağımsız olarak değerlendirmesi ve doğrulama yapması önemlidir.
- Kişisel Bilgi ve Güvenlik: Chat GPT, giriş olarak sağlanan metinleri analiz eder ve yanıtlar üretir. Ancak, kullanıcının sağladığı kişisel veya hassas bilgilere ilişkin olarak modelin yanıtlarını kontrol etmek ve korumak kullanıcının sorumluluğundadır. Chat GPT’nin verileri depolama veya kaydetme yeteneği olmadığından, kullanıcılar gizli bilgileri paylaşmaktan kaçınmalıdır.
- Yaratıcı veya Eleştirel Düşünme Yeteneği: Chat GPT, metindeki kalıpları analiz ederek yanıtlar üretir, ancak yaratıcı veya eleştirel düşünme yeteneğine sahip değildir. Model, öğrendiği kalıplara dayanarak metinleri taklit eder ve yanıtlarını bu şekilde üretir. Yaratıcı veya orijinal düşünceyi gerektiren konularda sınırlı olabilir.
Chat GPT’nin sınırlamaları, kullanıcıların modelin yanıtlarını eleştirel bir şekilde değerlendirmesi, doğrulama yapması ve gerektiğinde insan denetimi veya doğrulama kaynaklarına başvurması gerektiği anlamına gelir.
Chat GPT hangi sorulara cevap veremez?
- Güncel veya Son Dakika Bilgileri: Chat GPT’nin eğitildiği tarih olan 2021’e kadar olan bilgilere dayandığı göz önüne alındığında, güncel veya son dakika bilgilerini doğru bir şekilde yanıtlayamayabilir. Yeni gelişmeleri veya olayları bilmeyebilir.
- Kişisel veya Hassas Bilgiler: Chat GPT, kişisel veya hassas bilgilere erişimi veya kaynakları olmadığından, özel bilgileri doğru bir şekilde yanıtlayamaz. Kişisel sağlık durumu, finansal bilgiler, şifreler gibi özel bilgilere ilişkin sorulara cevap verme yeteneği yoktur.
- Hukuki veya Tıbbi Danışmanlık: Chat GPT, hukuki veya tıbbi danışmanlık sağlama yeteneğine sahip değildir. Yasal sorunlar, sağlık teşhisleri, tedavi önerileri gibi konularda kesin ve güvenilir bilgiler sağlayamaz. Bu tür sorular için uzman bir kişiye başvurmak önemlidir.
- Gelecek Tahminleri: Chat GPT, gelecekle ilgili tahminlerde bulunma yeteneğine sahip değildir. Öngörüler veya gelecek hakkında kesin bilgiler sunmak yerine, mevcut verilere dayanarak tahminlerde bulunabilir ancak bu tahminler spekülasyon olabilir.
- Öznellik veya Sanatsal Değerlendirmeler: Chat GPT, öznellik gerektiren sorulara veya sanatsal değerlendirmelere objektif yanıtlar sunamaz. Sanat eserlerinin değerlendirmesi, müzik tercihleri, güzellik anlayışı gibi konulara yönelik yanıtları, farklı bireylerin görüşlerine dayanabilir ve kişisel tercihlere bağlılık gösterebilir.
Chat GPT’nin sınırlamaları, özel konularda veya uzmanlık gerektiren alanlarda kullanıcıların doğru ve güvenilir bilgilere ulaşmak için ilgili uzmanlara danışmalarını gerektirir. Chat GPT, genel bilgi sağlama ve genel konularda yardımcı olma amacıyla kullanılmalıdır.
Chat GPT nerelerde kullanılabilir?
Chat GPT’nin kullanım alanları çeşitlidir ve sürekli olarak genişlemektedir. Herhangi bir metin tabanlı etkileşim gerektiren herhangi bir durumda, Chat GPT, kullanıcılarla etkileşim kurmak ve uygun yanıtlar üretmek için kullanılabilir.
Hangi alanlarda, nasıl kullanılabileceği ile ilgili upuzun bir yazım daha var: İşte burada tık tık.
Aşağıda da size Chat GPT çıktıktan sonra ne kadar günde 1 milyon kullanıcıya ulaştı, onun grafiğini bırakıyorum. Karşılaştırmanız için:
Bahar Anahmias, the AI one…
