Çocuklara Kitap Okumanın Yararları ve Çocuklar İçin Kitap Önerileri
Çocuklarıma kitap okudum. Hem de çok.
Kendileri okumaya başladıklarında ise bu okuma seansına tek başlarına devam etmelerine izin verdim.
Öte yandan yapılan araştırmalar gösteriyor ki çocuklar onları yönlendiren ya da onlarla beraber kitap okuyan ebeveynlere sahip olmayınca hemen başka bir aktiviteye kayabiliyor.
Yani çocuğumuz okumayı bilse de onunla beraber sesli kitap okumak çok yararlıymış.
Ben de yeni öğrendim.
Murdoch Üniversitesi’nin son araştırmasına göre 6 ile 8 yaş arasındaki çocukların %38’i, 9 ile 11 yaş arasındaki çocukların ise sadece %17’si kendileriyle birlikte kitap okuyan ebeveynlere sahip.
Anne ve babaların, çocukları okuma yazmayı öğrendikten hemen sonra beraber kitap okumayı bırakması, çocukların duygusal ve bilişsel zeka gelişimini yavaşlatırken ileriye dönük okuma alışkanlığını da zayıflatıyor.
Çoğu anne ve babanın okulda yeterince etkinlik ve okuma yapıldığını düşünerek çocuklarıyla okuma yapmayı bıraktığını belirten abm YayıneviGenel Yayın Yönetmeni Çağla Acar, araştırma verilerini değerlendiriyor.
Çocuklarla ebeveynlerin beraber sesli kitap okumasıyla ilgili duygu ve davranışları inceleyen güncel bir araştırmaya göre anne ve babaların çoğu, çocukları okumayı öğrendikten sonra onlarla beraber kitap okumayı bırakıyor.
Aslında beraber kitap okumanın çeşitli yararları var:
Aile ile beraber kaliteli zaman geçirme
Telaffuz ve kelime dağarcıklarını genişletme
Öyküleri zihinde canlandırma ve yorumlama
Öyküde hoşa giden veya hoşa gitmeyen herhangi bir konuda aile beraber tartışabilme
Okuma alışkanlığını devam ettirme
Çocukların hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını geliştirmeyi hedefleyen abm Yayınevi’nin Genel Yayın Yönetmeni Çağla Acar, “Çoğu ebeveyn okulda yeterince etkinlik ve okuma yapıldığı kanaati ile çocuklarıyla okuma yapmayı bırakıyor ve kitap okumanın neresinde olacağına karar veremiyor.” açıklamasında bulunuyor.
Murdoch Üniversitesi’nin, 21 farklı okuldan 6 ile 12 yaş arasındaki toplam 220 Avustralyalı çocuk ve ailesiyle görüşerek gerçekleştirdiği Mart 2018 tarihli araştırmaya göre çocukların %87’si, ebeveynlerin ise %82’si birlikte sesli kitap okumaktan keyif alıyor.
Her yaştan çocuklar aileleri ile beraber kitap okudukları bu süreci mutlu oldukları eğlenceli bir zaman dilimi olarak kabul ediyor ve normal bir günlük aktivite yerine bir lüks ya da ödül olarak görüyor.
Çocukların %63’lük kısmı anne babalarıyla daha sık ve daha çok sayıda kitap okumak istiyor.
Ancak %27’lik bir kesim evde kimsenin kendisine kitap okumadığını belirtirken, %73’lük şanslı kesimin sadece %18’i sık sık bunu yaptıklarını söylüyor.
Çocukların Yaşı Arttıkça Ebeveynlerin Onlara Kitap Okuma Oranı Azalıyor
6–8 yaş arasındaki çocukların ailelerinde birlikte kitap okuma oranı %38 iken, 9–11 yaş arasında bu oran %17’ye düşüyor.
Ebeveynler, çocukları okumayı öğrendikten sonra onları yalnız bırakarak kitap okuma kalitelerinin ve alışkanlıklarının kendi başına ya da okulla beraber gelişeceğine inanıyor.
Ancak öğretmenleriyle düzenli olarak kitap okuduğunu söyleyen çocuk sayısı da oldukça az.
Bu durum, özellikle okumaya yeni başlayan çocukların duygusal veya bilişsel zekalarıyla birlikte dil becerilerinin gelişmesini ve ileriye yönelik kitap okuma alışkanlığı edinmelerini olumsuz etkiliyor.
Katılımcı çocuklardan sadece %43’ü kendisini bağımsız bir okur olarak değerlendiriyor ve üçte birinden fazlası evde sadece bazen kitap okuduğunu ya da tamamen başka etkinlikleri tercih ettiğini söylüyor.
Ebeveynler Kitap Okumanın Neresinde Yer Almaları Gerektiğine Karar Veremiyor
Kitap okuma etkinliği için okulda yapılan etkinliklerin yeterli olduğu yanılgısına düşülmemesi gerektiğini belirten Çağla Acar, çocuğun ebeveyninin güvenli ses tonu ile kitabı dinlemesinin bile başlı başına bağ kurmaya yaradığının altını çiziyor.
Acar, “Çocuklar yaşları büyüdükçe sayfa sayıları daha fazla olan roman, öykü ve macera gibi kendi ilgi alanlarına göre kitaplara yöneliyorlar. Ebeveynler de kitap okumanın neresinde olacağına karar veremiyor.
Genelde çocuk kitabı olarak bilinen birçok eser ve klasik hem çocuklara hem yetişkinlere hitap ediyor.
Aile ve çocuk, bu tarz kitapları belirleyerek aile içinde bir kitap kulübü kurup, o kitabı bölüm bölüm birlikte okuyabilirler.
Daha sonra bu bölümler hakkında olumlu veya olumsuz etkilendikleri yerleri tartışabilirler.
Günlük hayatlarından örnekler vererek kitabı daha da içselleştirebilirler.
Böylece çocuklar hem kendi ilgi alanları dahilindeki kitapları bireysel olarak okuma keyfini yakalarlar hem de aileleriyle birlikte kitap okuma hazzının farkına varırlar.”
ifadeleriyle birlikte kitap okumanın önemine değiniyor.
Ne dersiniz? Çocukken en sevdiğiniz kitabı çocuğunuzla paylaşmaya hazır mısınız?
Çok uzun birşey olmasına da gerek yok.
İşte Benim Sizin İçin Hazırladığım Liste:
6–8 Yaş Arası Tavsiye Edebileceğim Çocuk Kitapları
Fedor Amca — Uspenski
Pippi Uzunçorap — Astrid Lindgren
Küçük Kara Balık — Samed Behrengi
Felaket Henry Serisi — Francesca Simon
Kocakafa Nate Hayatını Yaşıyor — Lincoln Pierce
Karaböcü Hoşgeldi — Niran Elçi
Güneşi Bile Tamir Eden Adam — Behiç Ak
Martıya Uçmayı Öğreten Kedi — Luis Sepulveda
Kitaplardan Korkan Çocuk — Susanna Tamaro
Çetin Ceviz — Meriç Renkver
Sen de Hayal Edebilirsin — Charlotte Belliere
9–11 Yaş Arası Tavsiye Edebileceğim Çocuk Kitapları
Bunun adı Findel — Andrew Clements
Zaman Bisikleti — Bilgin Adalı
Kraliçeyi Kurtarmak — Vladimir Tumanov
Haritada Kaybolmak — Vladimir Tumanov
Uçan Sınıf — Erich Kastner
Konuşmak Yok — Andrew Clements
Roald Dahl’ın Tüm Kitapları
George’un Harika İlacı
Büyülü Parmak
Bay ve Bayan Kıl
Charlie’nin Çikolata Fabrikası
Matilda
Çıtır Çıtır Felsefe Dizisi — Brigitte Labbe
Not: Günışığı Kitapları ve Can Çocuk yayınları her zaman iyi seçimler yapan kitapevleridir.
11–13 Yaş Arası Tavsiye Edebileceğim Gençlik Kitapları
Şeker Portakalı — Vasconcelos
Mucize — R.J Palacio
Momo — Michael Ende
Bitmeyecek Öykü — Michael Ende
Son Ada’nın Çocukları — Zülfü Livaneli
Percy Jackson Serisi — Şimşek Hırsızı — Rick Riordan
Ulysess Moore Serisi — Zaman Kapısı — Baccalario
Aynı Yıldızın Altında — John Green
Kitap çok…. Ben burada kesiyorum.
Öte yandan sizin önerdiklerinizi de listeme eklemek isterim.
İyi ki çocuğum bu kitapla tanışmış, dediğiniz hangi kitap var. Altına yorum olarak bırakabilir misiniz?