Çocuğunuz Madde Bağımlısı mı?
Bundan tam olarak 7 sene önce bir arkadaşımızın doğumgünündeydik.
O dönemler Dr.Mehmet Öz’ün Digiturk’deki programlarını severek takip ederdim. Son programı ise beni çok üzmüştü. Bu programda bir anneyle sohbet ediyorlardı. Anne kızını bulunduğu şehirden uzak başka bir şehire okumaya yollamıştı. Finalleri biten kızı annesini aramıştı:
“Anne, finallerim bitti, bu akşam bir parti var, ona gideceğim.”
“Tabii, kızım. Gez, eğlen, çok çalıştın.”
Akşam olduğunda ise anneye başka bir telefon gelmişti. Kızının bir arkadaşı arayarak:
“Ne yazık ki kızınızı kaybettik.”
“Pardon, anlamadım?”
“Kızınız öldü.”
Partide sunulan bir uyuşturucu hapı kullanan genç kız, vücudunun dayanamaması ile o anda şoka girmiş ve hayatını kaybetmişti.
Anne telefonda bu olayı anlatırken ağlıyordu.
“Benim kızımın uyuşturucu ile alakası yoktu, o çok iyi bir çocuktu. Nasıl oldu anlamadım.”
Dr. Mehmet Öz bazı bünyelerin ne yazık ki bu uyuşturuculara bir kerelik bile tolerans göstermediğini söyledi. Önemli olan hiç denememekti.
Öyle etkilemişti ki bu hikaye beni. Arkadaşımın doğumgünü partisinde diğer arkadaşlarımla paylaştım. Çoğunun çocukları o zamanlar 13–14 yaşında olan kadınlardan bir tanesi:
“Çok uzağa gitme Baharcım, bu yılbaşı kızımın tüm arkadaşları bizim evdeydi. Biz de eşimle yan odada film seyrediyorduk. Çocuklardan biri bir hap getirmiş. Denemişler. Kızım koşarak yanımıza geldi. deneyen çocuklardan biri yerde, şok geçiriyordu. Hastaneye nasıl yetiştirdik, anlatamam.”dedi.
Benim büyük kızım o zamanlar daha 10–11 yaşlarındaydı. Uyuşturucu olayının benden çok uzak, yaa Amerika’da olduğunu düşünmüştüm.
Meğerse ne kadar yakınımdaymış. Hemen bu hikayeyi büyük kızımla paylaştım.
Hatta şimdi düşünüyorum da yakında küçük kızımla da paylaşmalıyım. O da 13 yaşında.
Çocuklarımız arkadaş baskısı, bir kereden bir şey olmaz cümleleri ile bazen başı şeyleri deneyebiliyorlar.
Onlara bir kere denemenin bile ölümle sonuçlanabileceğini anlatmalıyız. Başkasının başına gelmedi diye, onun bünyesini kaldıracağının garantisi yok.
Bir de başka bir söylem var:
Ot sigaradan daha doğal. Onu içmek de problem yok.
Öyle değil işte.
Hayır efendim. Hangi ot sigaradan daha doğal? Çocuklarımızın, gençlerimizin eline ulaşan otların içinde ne olduğu ne malum?
Geçenlerde bir seminerde aynen şöyle dediler. Çocuklara soruyorlarmış:
“Neden başladın bu uyuşturucuya?”
“Meraktan.”
Soru 2:
“Peki ne hissettin?”
“Keyif aldım.”
Çocuklarımızın meraktan bu illetlere başlamasını ve sonrasında da aldıkları keyifden hoşlanmasına izin vermeyelim arkadaşlar.
Bu konuyu ele alan “Beni Affet Anne”adlı bir oyun var. Bir yapımcı, bir gün uyuşturucuyla mücadele için sanatın gücünü kullanmayı hayal etmiş. Oyuncu arkadaşı Onur Yenidünya’yı arayıp hayalini anlatmış. O da bu hayale inanmış ve bir tiyatro oyunu yazmaya karar vermiş. Uyuşturucuya kurban verilen gencecik hayatları düşünmüş. Düşündükçe kelimeler dökülmüş kaleminden. Bir ayda bitmesi planlanan senaryo birkaç gecede tamamlanıvermiş. İstanbul’da sahne kurulmuş ve ilk oyun Esenler Belediyesi’nin katkısıyla galası yapılarak sahnelenmiş. Uyuşturucu kurbanı Hasan isimli gencin hikayesi tiyatro sahnesinin dışına taşmış. Kulaktan kulağa yayılmış. Anneler, babalar, belediye başkanları, valiler, kaymakamlar, güvenlik güçleri ve gençler o oyunu izlemeye koşmuş. Siz de şehrinize gelirse kaçırmayın bence.
ÇOCUĞUNUZUN MADDE BAĞIMLISI OLUP OLMADIĞINI ANLAMANIN 13 YOLU
Çocuğunuzun uyuşturucu madde kullanıp kullanmadığını kesin olarak anlamak için onun davranışlarındaki şüpheli ya da ani değişikleri fark etmek gerekir.
Bu nedenle gizli ipuçlarını izlemek ebeveynlere düşüyor.
Öncelikle içgüdülerinizi dinleyin. Bazı şeyler sizi endişelendiriyorsa, bunu eşinizle ya da çocuğunuzun öğretmeniyle konuşun. Bir trajedinin önüne geçmek için derhal harekete geçmelisiniz.
GÖZLERİ KIRMIZIYSA…
Görünümdeki değişiklikler bağımlılığın kolayca anlaşılabileceği belirtilerdir.
Sürekli kırmızı ya da akan bir burun, cam gibi bakan gözler, sürekli öksürük varsa, kişisel temizliğine dikkat etmiyorsa tüm bunlar uyuşturucu madde kullanımının olası göstergeleri olabilir.
ÇOK UYUYOR YA DA UYUMA GÜÇLÜĞÜ ÇEKİYORSA…
Yemek masasında uyuyakalmak ya da okuldan sonra uzun şekerlemeler geç saatlere kadar uyanık kalmanın sonucu değildir.
Madde kullanımı da yorgunluk ve uyuşukluğa neden olan bir uyku güçlüğüne yol açar.
Aşırı yorgunluk, heyecan ya da her ikisi birden varsa, rahatlayamıyorsa ya da nedensiz yere gerginse uyuşturucu madde kullandığından şüphelenmelisiniz.
ÇABUK ÖFKELENİYORSA…
Madde kullanan ya da bağımlı olan bir kişi otorite figürlerine karşı asi ya da saldırgan davranışlar içine girebilir.
Hareketleri radikal bir biçimde kötü yönde değişiyorsa bu bir problemin ana göstergesi olabilir.
Çocuğunuz bir anda öfkeli ve her zaman savunmada kalan birine dönüşüyorsa, basit soru ya da istekler sert bir karşılık buluyorsa bu kesinlikle ciddi bir durum olduğunu gösterir.
Uyuşturucu kullanımı ruh halinde sert bir değişikliğe yol açabilir.
SİZİNLE KONUŞMAYI BIRAKTIYSA…
Çocuğunuz sizinle tüm iletişimi kestiyse sıradan bir problemden çok daha fazlası var demektir.
“Benimle şu anda pek konuşmak istemediğini biliyorum, fakat her zaman senin için burada olduğumu bilmeni isterim, ne zaman istersen yardıma hazırım”gibi sözler işe yarayabilir.
DEPRESYONDAYSA…
Uyuşturucu bağımlılığı genellikle depresyona sürükler.
Bunun hem fiziksel hem de psikolojik nedenleri vardır.
Beyindeki kimyasal reaksiyonlar suçluluk, boşluk, ümitsizlik duygularına neden olur.
Depresyon belirtileri gösteren çocukların profesyonel yardıma ihtiyacı vardır.
Bu belirtileri görmezden gelmek trajediye götürebilir.
ARKADAŞLARINI DEĞİŞTİRDİYSE…
Yaşıtlar, ergenler üstünde çok büyük etkiye sahiptir.
Bu nedenle arkadaş grubunun seçimi çok büyük önem taşır.
Çocuğunuz uyuşturucu madde ya da alkol kullanan bir grupla arkadaşlığı seçtiyse, çocuğunuzun bu kişilerle zaman geçirmesini yasaklayın.
FAZLA PARA HARCAMAYA BAŞLADIYSA…
Anlamadığınız harcamalar kırmızı alarmdır.
Açıklanamayan harcamalar bazı soruların sorulmasını gerektirir.
Çocuğunuzun elinden büyük miktarda para çıkıyorsa madde kullanımından şüphelenmelisiniz.
NOTLARI ANİDEN DÜŞERSE…
Çocuğunuzun notları aniden düşerse ya da davranış problemleri varsa, olası sorumlu madde bağımlılığı olabilir.
Tüm öğretmenler, yöneticiler ve spor eğitmenlerinden hemen bilgi alın.
YEME ALIŞKANLIKLARI DEĞİŞTİYSE…
Çocuğunuz aniden yemeğe ilgisini kaybeder, hızla kilo kaybederse bunun tek nedeni olarak uyuşturucuyu düşünmelisiniz.
Özellikle kokain ya da amfetamin gibi uyarıcıların kullanımı kilo kaybına yol açabilir.
ARTIK KEYİF ALMIYORSA…
İlgi alanlarında ani bir değişiklik ya da ilgi alanlarının kaybolması da olası bir madde bağımlılığı problemi belirtisi olabilir.
Mesela marihuana yorgunluk, ilgisizlik, hiçbir şey yapmak istememe gibi durumların ortaya çıkmasına neden olduğu çok iyi bilinen bir uyuşturucudur.
İlgi alanlarındaki basit bir değişiklik ani bir ilgi eksikliği haline gelirse ya da ev işleri, spor faaliyetleri, müzik çalışmaları gibi etkinlikleri aksatmaya başladığında harekete geçmelisiniz.
SAĞLIĞI BOZULDUYSA…
Göz akları kızardıysa, göz bebekleri irileştiyse ya da vücudunda kabuk bağlamış izler varsa şüphelenin.
Sık sık kanayan ya da akan burun ya da ağız, dudak çevresinde ya da ellerde çeşitli lezyonlar, uyuşturucu kullanımının işareti olabilir.
Vücudun belli bölümlerini kapalı tutmak — kollar gibi — çocuğunuzun incelenmekten kaçındığı anlamına gelir.
GİZLİ KAPAKLI İŞLER…
Kilitli kapılar, kilitli çekmeceler.
Mahremiyet evde bir ayrıcalıktır ama bir hak değildir.
Ebeveyn olarak en kötüsünden şüpheleniyorsanız kilitli kapılar ardında neler olduğunu araştırmakta bir an bile tereddüt etmeyin.
Eğer endişe duyuyorsanız odasını ve eşyalarını karıştırın.
UYUŞTURUCU KULLANDIĞINI SÖYLERSE
İlaç bağımlılığının çok açık işareti olan bazı cümleler duyabilirsiniz:
“İstediğim zaman bırakabilirim.” “Kokaini arkadaşım için saklıyorum,” “Kafam iyiyken daha iyi araba kullanıyorum”gibi.
Sorunun ortaya çıkmasından dolayı memnun olmalısınız ve çocuğunuzun sorununa çözüm bulmak için hemen harekete geçmeniz gerekir.
Tekrar ediyorum:
Çocuklarımızın meraktan bu illetlere başlamasını ve sonrasında da aldıkları keyifden hoşlanmasına izin vermeyelim arkadaşlar.
Bahar Anahmias,the concerned mom
