Ben psikolog değilim. Bu konuda bilimsel veriler verebilecek biri hiç değilim.
Çevremde inanılmaz çok boşanmış çift var. Belki de “Ölüm bizi ayırana kadar” klişesi artık geçerli değil.
2–3 saniyede yüklenemeyen (loading) sitelerden sıkılıyoruz.
Bir şarkıyı sonuna kadar dinlemeyip, atlıyoruz.
Emaillerin bile tamamını okumuyoruz. Buna scan etmek deniyor. Yani üstten bir geçiyoruz.
İlişkilerden de çabuk sıkılmamız mümkün.
Belki de artık kontratlı evlilikler yapacağız:
“3 senelik evlilik kontratına ne dersin?”
“Olur.”.
3 sene sonra
“Ne dersin, evlilik kontratımızı bir 3 sene daha uzatalım mı?”
“Ok. Bu arada bir de çocuk yapalım mı?”
Tüm bu konuşmalar bence çok da uzak değil.
Yeni neslin herşeyi bu kadar çabuk tüketirken böyle bir yola girmesi beni çok şaşırtmaz doğrusu. Rahat da olur. Herşey kontratta yazar. Ayrılık sonrası yaşanan maddi, manevi olaylar tarihe karışır.
Boşandıktan sonra harika bir hayata yelken açan da var; yeni dostlar, yeni bir sevgili / hayat arkadaşı, vs.
Boşandıktan sonra sürünenler de var; çocukların peşinde koşan babalar, tüm özgürlüğü ve maddi güvencesi kısıtlanan anneler, vs.
Boşanmak çözüm mü? Peki boşanmamak çözüm mü?
İnsan ömrü uzadı. 25–30 yaşlarında evlenildiğini düşünürseniz, 85–90’a kadar da yaşanacak, 60 senelik bir beraberlikten söz ediyoruz.
Ev kurma, çoluk, çocuk, çocukların eğitimi vs. çiftleri uzun süre meşgul ediyor. Bu koşuşturma 40’lı yaşlarda sona eriyor. Çocuklar evden uzaklaşıyor. Çiftler büyüyor. Yalnız kalıyorlar. Karakterleri, huyları ortaya çıkıyor. Beraberliğin ilk yıllarındaki aşk çoktan bitmiş oluyor. Eğer bu çift bu seneler sırasında birbirlerini sevmeyi, ama insan olarak sevmeyi öğrenmişlerse ilişki devam ediyor. Çocuklar gittikten sonra da onlar için yeni bir dönem başlıyor. İkinci Bahar bile denebilir buna. Öte yandan bu iki insan evde son derece huzursuz ve mutsuzsa, ailenin diğer fertlerini de mutsuz ediyorlarsa, birbirlerine toleransları bittiyse, hareketleri ve huyları birbirlerini rahatsız ediyorsa ilişkiyi devam ettirmek de zorlaşıyor. Devam ediyorsa bilin ki maddi güvenceleri olmadığı için, ya da alışkanlıklarından vazgeçemedikleri için devam ediyor. Kavga, dövüş, aldatma gibi ekstrem durumları ayrı tutuyorum.
Peki bu ayrılan çiftin sonraki adımı ne oluyor? Çocuklar. Çocuklar büyükse problem daha az. Konuşulur, büyük olan çocuklar zaten durumun farkındadır.
Ama çocuklar küçükse, işte o zaman durum daha vahim.
En bilgili, en okumuş, en modern çiftte bile boşandıklarında yapılan hatalar var. Ne mi bunlar? Sizin için derledim, topladım.
Tartışma. Boşanmış anne ve baba çocukların önünde tartışır. Çocukları alır ya da bırakırken birbirine laf atılır, sitem edilir. Tartışmanın alevli bir tartışma olmasına bile gerek yok. Aradaki gerilimi çocuklar mutlaka hisseder.
Nispet. Boşanmış anne ya da baba birbirine nispet yaparcasına çocukları hediyelere boğar ya da tatillere götürür. Harika odalar döşer. Günümüzde sosyal medya da var. Bu hediyeler ve tatiller “Ben harika anneyim / babayım” diğer ebeveyn görsün, elalem görsün diye sosyal medyada teşhir edilir. Çocuk da tüm bu olayların kuklası rolündedir.
Mesaj taşıtma. Boşanmış anne veya baba “Babana söyle seni daha erken alsın önümüzdeki cumartesi”, “Annene söyle bu açık tshirtü bir daha giydirmesin.” gibi söylemlerle çocuklara laf taşıtır. Daha da kötüsü “Baban okul taksidini yatırsın.” “Dişlerini yaptırmamız lazım, babana söyle.” gibi maddi ve büyüklerin / yetişkinlerin sorumluluğunda olan konular çocukla mesaj olarak gönderilir.
Maddi konular. Boşanmış baba çocuklarına ödeme yaptığını, neleri üstlendiğini arada sırada çocuklarına söyler. Boşanmadan önce konu edilmeyen meblağlar boşandıktan sonra konuşulur. Çocuklar sürekli bu yükün altında ezilir. Öte yandan karşı taraf , yani anne, bu ödemeleri küçümser ve hiçbirşeye yetmediğinden dem vurur. En küçük bir ekstra harcamada “Gidin babanızdan isteyin.” diye çocukları tersler. Çocuklar anne ve babaya ciddi anlamda maddi yük olduğunu hissedebilir.
Yıkım. Boşanmış anne veya baba boşandıktan sonra hayatına sağlıklı bir şekilde devam edemez. Üzülür, ağlar, suçlar, kilo alır, kilo verir, bakımsız dolaşır ve tüm bunları çocukları önünde yapar. Anne ve babanın ayakta duramaması ve mutsuz olması çocuğu da üzer ve mutsuz eder. Bu konuda ya diğer ebeveyni ya da kendini suçlayabilir.
Kötüleme. Çocuklar daha büyükse boşanmanın tüm detaylarını ve karşı tarafın yani diğer ebeveynin suçlarını çocuğuyla tartışır. Çocuğunu arkadaş gibi görür ve onunla babasının / annesinin huylarını, hatalarını paylaşır. Anneyi ya da babayı kötüler, suçu ona atar. Bilmez ki boşanma tek taraflı olmaz. Bilmez ki çocuk bundan çok etkilenir.
Daha önceki bir yazımda ise daha çok bilgi var. “Boşanmış Çiftler Çocuklarına Nasıl Davranmalı”. İsterseniz tık tık.
Bir de bu var: Boşanacağınızı Çocuklarınıza Nasıl Anlatmalısınız?
Tolerans ve sevgi dolu günler dileğiyle,
Bahar Anahmias
Anneler ve mentorların buluşma noktası www.i-mom.org
